Om op het podium te kunnen staan moet je je zenuwen in bedwang houden. Zelfs goed getrainde profs hebben hier soms moeite mee. Symptomen van podiumvrees zijn duidelijk en kunnen onder andere bestaan uit:

• angst
  
• zweten
  
• trillende toonvorming
  
• oppervlakkige ademhaling
  
• opvliegers
  
• duizeligheid
  
• onzekerheid, soms koopt men zelfs steeds andere mondstukken (al dan niet na zinloze zgan aanmeting) of instrumenten
  
• verkramping
  
• droge mond
  
• hyperventilatieklachten (zie eerder)
  
• instortend embouchure
  
• sterretjes zien
  
• vlak voor een concert extra zoete voedingsmiddelen nemen
  
• etc.
  

1. perfecte adembeheersing qua in~en uitademing
   Naast alles wat hiervoor over ademhalen staat is, mits men de juiste techniek gebruikt, de volgende breath control~exercise van belang:
   Adem in 1 seconden in, houdt de adem 1 seconde vast en adem in 1 seconde uit. + korte adempauze, Adem in 2 seconden in, houdt de adem 2 seconde vast en adem in 2 seconde uit. + korte adempauze, Vervolgens 3, 4 etc. Tot en met zo lang je kunt. Een volwassen persoon moet 30 sec kunnen halen. Probeer het ook door de neus, om de ademweg te verlengen en de adem te verdiepen..
   
   
2. aanleren van ontspanningstechnieken zoals autogene training of yoga>
   Hier laat ik de ontspanningstechniek van Schulz zien, de zogenaamde Unterstufe. De Oberstufe benadert meer zelfhypnose en hypnose. In serieuze gevallen kunnen de laatste 2 van belang zijn, mits uitgevoerd door een erkend hypnotherapeut.
   
   
   
   1. Schulz: De Unterstufe
      Uitgangsposities: liggen, zitten, staan.
      Lig: sluit je ogen en span de gebalde vuisten en armen door ze op de grond te drukken enkele seconden gedurende een rustige korte inademing. Zucht diep en rustig uit en ontspan de spieren die je juist voelde. Tegelijk zeg je in jezelf: "De armen zijn volledig ontspannen, de armen zijn volledig ontspannen". Of: "De armen zijn zwaar, de armen zijn loodzwaar". Herhaal dit totdat je echt zwaar voelt worden.
      
      Daarna worden bv de schouders het onderwerp, door die naar achteren in de onderlaag te drukken. In feite kun je alle bewegingen maken, mits je dit maar tijdens de inademing doet en bij het ontspannen steeds in jezelf langzaam zegt: de worden volledig zwaar.
      
      Zo kun je o.m. de volgende bewegingen maken:
      
      
      • hoofd iets optillen, het hoofd wordt zwaar etc.
        
      • hoofd in de grond drukken
        
      • billen inknijpen
        
      • buik intrekken
        
      • knieën in de grond drukken
        
      • hielen in de grond drukken
        
      • voeten als het ware naar buiten draaien
        
      • hielen iets van de grond tillen
        
      • knieën tegen elkaar duwen
        
      • buik intrekken/buikspieren aanspannen.
        
      
      Alles met een rustige juiste buik/rug/rib~ademhaling zoals omschreven.
      
   
   

• de adem is volkomen kalm etc., net zolang tot de ademhaling oppervlakkig, stabiel en kalm is.
  
• de buik is warm, helemaal warm etc.
  
• het hart slaat rustig, volkomen rustig.
  
• het hoofd is koel, heel erg koel
  

2. Schulz: De Oberstufe
   
   Je ligt (zit of staat) en bent al zo goed in rust ~concentratie dat, terwijl je lichaam zwaar, warm rustig en het hoofd koel is, je het volgende doet:
   
   Je neemt een rustig glooiend landschap in gedachten , oneindig groot en stil. Of een kalme zachtblauwe zee, of lucht. Hoe meer gespannen je nog bent des te meer zullen je gedachten gaan afdwalen naar dagelijkse zaken, problemen , podiumangst en wat dies meer zij. Nu moet je je geweldig concentreren op de rustige beelden en deze niet laten verdringen door onrust. Nu ben je bijna bij de zelf~hypnose of auto~hypnose. Autogene beheersing, training. Blijf je gespannen, neem dan een onstpanningstherapeut in de arm, bv.Yoga.
   

1. perfecte adembeheersing qua in~en uitademing
   
2. aanleren van ontspanningstechnieken zoals autogene training of yoga
   
3. fysieke lenigheids~training door speciale rekkingsoefeningen van armen en borstkas/ wervelkom. Kijk op de website naar de rsi Bridge~exercises.
   
4. fysieke spierkracht~training van de buik~en rugwandspieren om een perfecte ademsteun te hebben.
   
5. aanleren van de juiste lichaamshouding tijdens het spelen in zit of stand~de balans
   
6. choreografie, hoe kom je op en hoe beweeg je je op het podium. Vlak de nek~halswervelkolom af tijdens het spelen etc. Zie eerder.
   
7. je ervan verzekeren dat je het te spelen stuk door en door beheerst.
   Door het thuis 6 x achter elkaar foutloos te kunnen spelen
   
8. leren omgaan met je medemusici, hoe zijn de groepsverhoudingen
   
9. inzicht krijgen in je eigen functioneren als mens
   
10. volledig inzicht in de embouchure en enbouchure, fonetische aspecten.
    11.kennis van de acoustiekleer, vooral in brass.
    
11. je ervan bewust zijn dat het altijd weer beter kan.
    
12. mentale concentratie door bijvoorbeeld het concertstuk in gedachten talloze keren te spelen en vooral bij de lastige passages.
    
13. leren uit het hoofd te spelen~improvisatie.